W miastach coraz częściej można zauważyć panele fotowoltaiczne na dachach budynków mieszkalnych i komercyjnych, służące do zaspokajania indywidualnych potrzeb energetycznych. Jednak kwestia instalacji pełnowymiarowych farm fotowoltaicznych w obszarach miejskich budzi pytania dotyczące możliwości technicznych, prawnych oraz opłacalności takich przedsięwzięć. Czy w gęsto zabudowanych miastach istnieje przestrzeń i warunki sprzyjające budowie dużych instalacji słonecznych? Jakie wyzwania i korzyści wiążą się z integracją farm fotowoltaicznych w zurbanizowanej przestrzeni?
Czym są farmy fotowoltaiczne i jak działają?
Farmy fotowoltaiczne to duże instalacje składające się z setek lub tysięcy paneli słonecznych, które przekształcają promieniowanie słoneczne w energię elektryczną. W odróżnieniu od domowych systemów fotowoltaicznych farmy te są projektowane z myślą o produkcji energii na skalę przemysłową, często zasilającą sieci energetyczne lub duże przedsiębiorstwa.
Farmy fotowoltaiczne ‐ gdzie można postawić?
Instalacja farm fotowoltaicznych w miastach napotyka istotne ograniczenia. Zgodnie z przepisami, duże instalacje słoneczne mogą być budowane wyłącznie na terenach o IV lub niższej klasie ziemi bądź na nieużytkach rolnych. Ponadto, farmy o mocy 1 MW wymagają działek o powierzchni około 2 hektarów i szerokości minimum 50 metrów.
W miastach trudno o takie tereny spełniające te kryteria. Dodatkowo działki powinny być płaskie lub nachylone na południe oraz wolne od zacienienia przez budynki czy drzewa. W związku z tym realizacja farm fotowoltaicznych w obszarach miejskich, choć w teorii nie jest niemożliwa, to w praktyce, ciężka do zrealizowania.
W kontekście regulacji prawnych istotne jest dostosowanie się do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz uzyskanie niezbędnych pozwoleń budowlanych. W niektórych przypadkach konieczne może być również przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko.
Fotowoltaika na obszarach miejskich ‐ wyzwania i ograniczenia
Instalacja farm fotowoltaicznych w miastach napotyka na pewne trudności:
- ograniczona przestrzeń: gęsta zabudowa i konkurencja o dostępne tereny mogą utrudniać znalezienie odpowiednich miejsc na instalacje;
- zacienienie:wysokie budynki mogą powodować zacienienie paneli, co obniża ich efektywność;
- koszty instalacji: adaptacja istniejących struktur do montażu paneli może generować dodatkowe koszty.
Aby sprostać tym wyzwaniom, stosuje się nowoczesne technologie, takie jak systemy śledzenia słońca czy panele o zwiększonej wydajności w warunkach częściowego zacienienia.
Czy można postawić farmę fotowoltaiczną w mieście? Podsumowanie
Choć przepisy nie zabraniają budowy farm fotowoltaicznych w miastach, spełnienie wszystkich wymogów technicznych i prawnych w gęsto zabudowanych obszarach stanowi poważne wyzwanie. Ograniczona dostępność odpowiednich terenów, konieczność unikania zacienienia oraz wymogi dotyczące klasy gruntu sprawiają, że realizacja takich inwestycji w miejskiej przestrzeni jest trudna. W efekcie, choć teoretycznie jest to możliwe, budowa farm fotowoltaicznych w miastach rzadko jest praktykowana, a potencjał instalacji nie zawsze może być w pełni wykorzystany.